Hoopvolle hulpverlening

Communicatie trajecten de oplossing?

Vele rechters en raadsleden adviseren tijdens de complexe scheiding om te werken aan de communicatie. Vrijwillig of in gedwongen kader, maar er moet een poging gedaan worden voor zover mogelijk is om te werken aan de communicatie. Wat ze helaas vaak over het hoofd zien is dat er meestal een ouder niet gebaat is bij een goeie communicatie en een harmonieuze verstandhouding. Als je met een narcistische ex-partner te maken hebt moet je beseffen dat je te maken hebt met iemand die geen verantwoordelijkheid kan en wil nemen voor zijn of haar gedrag, jou ziet als bedreiging en jou schuldig bevindt van alle negativiteit in hun leven.

Vaak leefden deze personen voor je ze leerden kennen in een zeer negatieve wereld. Doordat ze nooit aan zichzelf werken zullen ze ook niet veranderen. Omdat ze constant rondlopen met negatieve gevoelens en gedachten kunnen ze ook niet alleen zijn en doen er dan alles aan om te ontsnappen aan de werkelijkheid. Het is daarom ook een logische reactie dat deze personen boos worden en blijven nadat je uit de relatie stapt. Je laat ze namelijk achter met degene die ze het meest haten en constant proberen weg te maskeren, juist zichzelf. Ze zullen nooit inzien dat het probleem bij hunzelf ligt, en dat je hard moet werken om iets moois op te bouwen. En dat je met manipuleren en spiegelen uiteindelijk door de mand zal vallen.

 Hebben jullie een goeie verstandhouding, zullen ze op zoek moeten naar een nieuwe zondebok om hun lage eigenwaarde op te projecteren. Daarom is er vaak geen perfecter slachtoffer dan de ouder van je kind.

De eerste stappen richting betere communicatie

Wij werden aangemeld bij Oltra. Die zouden ons gaan helpen om aan de communicatie te gaan werken. Dit begon met een intakegesprek waar uiteraard wij als ouders, de doorverwijzer en de hulpverleenster van de instantie bij aanwezig waren. De eerste indruk die ik van deze mevrouw kreeg was, duidelijk, direct en neutraal. Na het gebruikelijke kennismakingsrondje werd ons verteld wat de werkwijze zou zijn en wat we zouden kunnen verwachten voor de duur van ongeveer negen maanden. Er kunnen mooie dingen gebeuren in negen maanden, dus laten we het een kans geven. Voor mij persoonlijk was de keuze om aan het traject mee te werken ook minder moeilijk, aangezien de rechter een prachtige tijdelijke omgangsregeling had uitgesproken met mijn dochter. Daardoor stond er persoonlijk voor mij meer op het spel, en had ik ergens ook een gevoel van verplichting naar de raad en de rechter die mij zoveel vertrouwen gaven met die tijdelijke uitspraak. En natuurlijk voor ons kind, want als er iemand is die voordeel haalt uit een goeie communicatie dan zijn het de kinderen wel.

De beschuldigingen zonder onderbouwing

Uiteindelijk zaten we daar natuurlijk met een reden en kregen we de logische vraag waarom staan we zo lijnrecht tegenover elkaar. Ik gaf aan geen idee te hebben, omdat er in mijn beleving weinig tot niets is gebeurd, we zijn zonder problemen uit elkaar gegaan, dus is het voor mij een raadsel waarom mijn ex-partner nu zo boos is en alsmaar bozer wordt. En tuurlijk was ik erg benieuwd wat haar kijk hierop was, want ik kan wel van geen kwaad bewust zijn, maar ik ben zeker niet perfect en maak genoeg fouten of heb dingen gedaan waar ik spijt van heb, dus ook daarom zou ik willen weten hoe ik ben en overkom op andere zodat ik daar weer leer uit kan trekken en wellicht een beetje begrip kan tonen voor een ander zijn gemoedstoestand en gedrag. Wat maakt het voor jou dat jullie zo lijnrecht tegenover elkaar staan, vroeg de hulpverleenster aan mijn ex-partner. Huiselijk geweld luidde haar antwoord met een stalen gezicht. Ik heb hier en daar wel eens iets gehoord, dus het kwam niet heel onverwachts, maar om dit te zeggen in mijn bijzijn vond ik wel erg ver gaan. Huiselijk geweld, wat is er gebeurd? Werd er gevraagd. O, daar wil ik het niet over hebben… En toen gebeurde er iets wat voor mij heel speciaal was, er werd doorgevraagd. Je kon zien dat iedereen verbaasd was door de reactie van de hulpverleenster. Ja, huiselijk geweld is nogal een ernstige beschuldiging vervolgde ze. Mijn ex gaf aan dat ze nogal overvallen werd door die vraag, wat niet begrepen werd door de hulpverleenster. Je zit hier toch met als doel om de communicatie te verbeteren?

Ze begreep inmiddels ook dat ze met feitelijke voorbeelden moest komen, omdat deze dame zich niet zo makkelijk liet manipuleren. Ik was toeschouwer van een hele mooie voorstelling genaamd “gerechtigheid” want dit roept ze al geruime tijd zonder reden. Plotseling speelden er allemaal factoren mee die haar hinderden om te kunnen praten over wat er heeft afgespeeld. Ik zit ook pal tegenover je, en de zon schijnt recht in mijn gezicht zei ze. Dat hield je niet tegen om te roepen dat je slachtoffer was van huiselijk geweld dacht ik. De hulpverleenster gaf haar een strakke meelevende blik. Die door iedereen begrepen werd, wie A zegt moet ook B zeggen heel simpel. En daar kwamen de voorbeelden hoor, ze had geen foto’s van de bevalling, ze moest een tv klaarzetten die ik niet kwam ophalen en ik zou hebben gezegd dat ze moest bidden en dit speelden allemaal na de breuk af gaf ze aan. Het was even doodstil in de ruimte. Er worden dagelijks vrouwen mishandeld op de meest vreselijkste manier en afgesloten van de buitenwereld, en dan zit er een persoon die zich ook slachtoffer voelt en als gelijke ziet van de echte slachtoffers omdat je een tv niet bent komen ophalen. De blik van de hulpverleenster zei alles. Waarschijnlijk had ze dit zelf ook door en zei vlug: ik reageer niet, niet omdat ik je niet geloof en je moet niet te veel uit mijn mimiek halen. We vervolgden het gesprek en we zouden op de wachtlijst komen om aan het traject te beginnen. Gedurende het restant van het gesprek overheerste de verbazing. Dit gaf me hoop, niet alleen dat er werd doorgevraagd, maar ook heeft het ervoor gezorgd dat mijn ex-partner lange tijd die daarop volgde de term huiselijk geweld niet meer in haar mond nam in mijn bijzijn.

Schaamteloze leugenaars

De term huiselijk geweld kan voor veel begrip, steun en medeleven zorgen. Maar er is ook een grote groep die hier misbruik van maakt. Deze worden uiteindelijk uitgekotst en bestempeld als onbetrouwbare, nare en gevaarlijke personen. velen kennen wel iemand die echt te maken heeft gehad met huiselijk geweld en die daadwerkelijk in een vreselijke situatie hebben gezeten, en om dan maar jouzelf zonder aanleiding in die slachtofferrol te zetten laat zien dat bepaalde mensen tot alles in staat zijn en puur en alleen met zichzelf bezig zijn. Dit gaat uiteindelijk ten koste van de hulpverlening en de belangen van de kinderen.

Hulpverleners maken het verschil

Je ziet dat in dit geval een hulpverlener een groot verschil kan maken door, door te vragen. Velen zouden zich laten manipuleren. Die zouden bijvoorbeeld hebben gezegd, moeder wil er niet over praten dus pakken we dat volgende keer op. Hadden bij een beetje zonlicht in het gezicht de hele kamer anders ingericht zodat er meer en meer tijd verloren zou gaan. Ook zie je nog vaak genoeg dat een van de ouders anders wordt behandeld puur om de vreselijke verhalen die de ene ouder verspreid over de ander waardoor er een halo en horn-effect ontstaat. De terechte emotie die je toont bij een valse beschuldiging wordt vaak tegen je gebruikt en doordat je jezelf verzet tegen valse beschuldigingen en het onrecht wat je word aangedaan loop je ook nog eens het risico afgeschilderd te worden als lastig en iemand die aan het strijden is. Vanaf dan ben je jezelf constant aan het verdedigen en heeft de manipulator zijn of haar zin dubbel en dwars. Maar zoals deze vrouw terecht zei, je zit hier toch om de communicatie te verbeteren en dat doe je alleen door te praten. Een gebrek aan kennis houdt problemen in stand en verslechtert de situatie alleen maar. Een papiertje op Hbo-niveau is geen garantie voor goeie hulpverlening. Kennis en de drang naar rechtvaardigheid daarentegen wel.

Kennis is macht

Het belangrijkste is om bepaalde uitspraken en gedragingen niet persoonlijk te nemen. Daarnaast adviseer ik zelf altijd ouders in deze situatie om kennis op te doen over het onderwerp narcisme. Je zult je verbazen hoe doorzichtig je ex-partner zal worden zodra je hier kennis over opdoet. Ik ben ook van mening dat hulpverleners verstand moeten hebben van persoonlijkheid stoornissen. Twee mentaal volwassen personen zullen namelijk het belang van het kind boven het eigen belang plaatsen. Waardoor er op dat vlak normale communicatie mogelijk is. Laat dat nu precies het belangrijkste en het moeilijkste zijn om over te praten. Kom je in een traject om aan de communicatie te werken is daar vaak een ouder voor verantwoordelijk en in sommige gevallen beide ouders. Er is meestal een ouder gebaat bij een goede communicatie die graag verder wil met haar of zijn leven en daar horen de kinderen uiteraard ook deel van uit te maken. De andere, niet willende ouder kan simpelweg niet op eigen benen staan en zal daarom blijven hangen in het verleden. Om sympathie en steun te krijgen van instanties, vrienden en kennissen zullen ze zichzelf als slachtoffer neerzetten naar de buitenwereld toe. Hoe heftiger de verhalen hoe meer aandacht ze zullen ontvangen, zeker in een land waar goud geld wordt verdient aan gezinsproblemen. Dat dit ten koste gaat van de kinderen staan, boeit ze vrij weinig. Het is een schreeuw om hulp, maar op een verkeerde manier. Dezelfde hulp en begrip kun je namelijk ook krijgen door eerlijk te zijn tegen je omgeving. Maar omdat ze vaak jarenlang achter elkaar mensen hebben voorgelogen is er meestal geen weg meer terug. Het risico nemen dat ze hun voedingsbronnen kwijtraken is geen optie. Juist door deze denkwijze hebben ze hun toekomst al voor een groot deel bepaald. Het is een trieste, liefdeloze en lege manier van leven, waar je niet in mee moet gaan of slachtoffer van moet worden.

Liefde en kennis zijn hiertegen de beste wapens.